Pityalizm (Hipersalivasyon)

Salya: 4 çift salya bezi vardır: parotis, mandibular, submandibular ve zygomatiktir. Sempatik ve parasempatik sinirlerle uyarılır. Kedi ve köpek salyasında önemli bir enzim aktivitsi yoktur. Salya, lokmanın farenks ve ösefagus vasıtasıyla mide içine geçirilebilmesi için gıdaları yumuşatır ve kayganlaştırır. Oral mukazadan salyanın buharlaşması köpeklerde ısı kaybı için de önemlidir. Yani mekanik bir aktivitesi vardır. Tükrükte bikarbonat daha fazla bulunur. Tükrük arttığında diş çürükleri azalır. Çünkü asit diş çürğünün nedenidir. Bikarbonat bunu tamponlar.

Pityalizm (Hipersalivasyon) Salyanın aşırı sekresyonudur. 2 şekilde görülür.

1.Aşırı üretim (gerçek pityalizm)

2.Yutmanın yapılamaması (psödopityalizm)

Nedenleri:

• Dudakların ve dişlerin yapısal bozuklukları, ağız ve farenks ve diğer GI sistemin morfolojik bozuklukları ve yangısal bozukluklar
• Periodontal hastalık.
• Diş eti iltihabı veya stomatit – periodontal hastalığa, bakteriyel, viral (örn., FeLV veya FIV) veya mantar enfeksiyonuna,
• Özofagus veya Gastrointestinal Bozukluklar:  Özofagus yabancı cisim, Özofagus neoplazmı, özofajit,  Gastroözofageal reflü, Enfeksiyon (örn., Spirocercosis, Pythosis),  Megaesophagus,  Özofagus dismotilitesi, Gastrik distansiyon / volvulus,  Mide ülseri,  Gastroenterit
• immün aracılı hastalıklara (örn., Lenfoplazmik stomatit, pemfigus vulgaris),
• İlaç ve toksinler, kostik bir maddenin yutulması,
• Zehirli bitkiler, Hayvan zehiri (ör. Kara dul örümceği, Gila canavarı ve Kuzey Amerika akrep)
• Ağız boşluğuna veya yanıklara radyasyon tedavisi (örn. elektrik kablosu).
• Beslenme yetersizliği
• Oral kitle – neoplazi veya granüloma.
• Ülser, Apse, kitle veya yabancı cismin neden olduğu glossit.
•  Orofarenks lezyonları inflamasyon, ülserasyon, kitle veya yabancı cisme bağlı olabilir.
• Tükürükte kan, ağız boşluğu, farinks veya özofagustan kanama olduğunu gösterir.
• Halitoz genellikle oral hastalıktan kaynaklanır, ancak özofagus ve / veya mide hastalığının da sonucu olabilir.
• Disfaji oral, faringeal, pharyngoözefageal ve özofageal nedenlerden kaynaklanabilir ve anatomik veya yapısal nedenlerle veya altta yatan nöropatik, miyopatik veya junctionopatik nedenlerle çökebilir.
• Nörolojik bozukluklar: Kuduz, Botulizm,  Tetanoz,  Disotonomi,  Yutma güçlüğüne yol açan nörolojik bozukluklar salya artışına neden olur. Kranial sinir defisitleri — trigeminal sinir (CN V) lezyonları, ağzın kapatılamamasından dolayı salgılanmaya neden olabilir; fasiyal sinir paralizisi (CN VII) etkilenen taraftan salgılanmaya neden olabilir; glossopharyngeal (CN IX), vagus (CN X) ve hipoglossal (CN XII) sinir lezyonları, gag refleksinin kaybolmasına veya yutulmamasına neden olabilir.
  Nöbetlere neden olan bozukluklar
• Nöromuskuler bozukluklar (Myastenia gravis)
• Metabolik bozukluklar: Hepatik ensefalopati,  konjenital veya edinsel portosistemik şant veya hepatik yetmezlik, Üremi: Kanda yükselen amonyak, üre ve diğer nitrojen artıkları salya artışı ve stomatitise neden olur.
• Salya bezi hastalıkları: sialoadenit , sialolitiazis, Sialedenosis, idiopatik hiperplazi,  Tükürük mukoseli, Tükürük bezi fistülü, Yabancı cisim , neoplazma