Mannitol

Mannitol, akut oligürik böbrek yetmezliğinde diürezin teşvik edilmesi, intraoküler ve intraserebral basınçların azaltılması, bazı toksinlerin (örn., Aspirin, bazı barbitüratlar, bromürler, etilen glikol) idrarla atılımını arttırmak ve diğer diüretiklerle birlikte ödemi veya asitesi hızla azaltmak için kullanılır.

İntravenöz uygulamadan sonra, mannitol glomerulusta serbestçe filtrelenir ve tübül içinde zayıf bir şekilde emilir. Artan ozmotik basınç, suyun tübülde geri emilmesini önler. Etkili olması için, yeterli renal kan akışı ve mannitolün tübüllere ulaşması için filtrasyon olması gerekir. Su ile birlikte, sodyum, diğer elektrolitlerin, ürik asit ve ürenin atılımını da arttırmaktadır.

Mannitol, nefrotoksinlerin tübüler sıvıda birikmesini önlemek suretiyle nefro koruyucu bir etkiye sahip olabilir. Buna ek olarak, ozmotik özellikleriyle, böbrek arteriol dilatasyonu sonucu renal kan akışın ve glomerüler filtrasyonun arttırmasıyla;  vasküler direncin ve  kan viskozitesinin azalmasıyla böbrek tübüllerin şişmesini minimize edebilir.

Mannitol göze veya CNS’ye yeterince girmez, ancak ozmotik etkileri ile göz içi ve CNS basıncını azaltabilir. İlaç kesildikten sonra CNS basınçında tekrar artışlar oluşabilir.

Her ne kadar GI’den emilmediği düşünülsede, insanlarda oral dozlamadan sonra oral dozun % 17’si idrarla değişmeden atılır. İntravenöz dozlamadan sonra, mannitol ekstraselüler dağılır ve göze nüfuz etmez.

Mannitolün sadece% 7–10’u metabolize edilir, kalan idrarla değişmeden atılır.

Mannitol, böbrek hastalığı, şiddetli dehidratasyon, kafa içi kanama (kraniyotomi sırasında), şiddetli pulmoner konjesyon veya pulmoner ödem nedeniyle sekonder anürisi olan hastalarda kontrendikedir.

CSF basıncını azaltmak için kullanıldığında, kafa içi kılcal damarlarının sağlam olması gereklidir. Bu damar bütünlüğü bozulursa, mannitol beyin interstisyumuna sızabilir ve serebral ödemi artırabilir.

Mannitol tedavisi başlandıktan sonra kalp yetmezliği, pulmoner tıkanıklık, böbrek yetmezliği veya hasarı (artan oligüri ve azotemi dahil) gelişirse mannitol tedavisi durdurulmalıdır.

Mannitol, sekonder glokomların tedavisi için göreceli olarak kontrendikedir, çünkü mannitol hasarlı “kan-aqueous bariyeri” geçebilir ve göz içi basıncını arttırabilir.

Hastanın böbrek fonksiyonlarının ve idrar çıkışının olup olmadığını bilmeden mannitolu test dozundan daha fazla uygulamayın. Mannitol tedavisine başlamadan önce dehidrasyonlu hayvanlara yeterli sıvı replasmanı yapılmalıdır.

Yan etkiler
Sıvı ve elektrolit dengesizlikleri, mannitol tedavisi sırasında genel olarak karşılaşılan en ciddi yan etkidir. Karşılaşılabilecek diğer olumsuz etkiler arasında GI (mide bulantısı, kusma), kardiyovasküler (pulmoner ödem, CHF, taşikardi) ve CNS etkileri (baş dönmesi, baş ağrısı vb.) sayılabilir.

Bu ilacın sütle atılıp atılmadığı bilinmemektedir, ancak emen yavrular için önemli bir risk oluşturması olası değildir.

Doz aşımı / Akut Toksisite
İstenmeyen doz aşımı sodyum, potasyum ve klorürün aşırı atılmasına neden olabilir. İdrar çıkışı yetersiz ise su zehirlenmesi veya pulmoner ödem oluşabilir. Mannitol uygulamasını durdurarak ve elektrolit- sıvı dengesizliklerini takip ederek tedavi edin. Hemodiyaliz mannitolün temizlenmesinde etkilidir.

Köpekler ve Kediler:

-Oligüik böbrek yetmezliğinin tedavisi için:

a) Sıvı, elektrolit, asit / baz dengesini düzelttikten ve hastanın anurik olmadığını belirledikten sonra: Mannitol (% 20-25 çözelti) 0.25-0.5 gr / kg IV, 5-10 dakika. Eğer diürez oluşursa, ilk 1-2 günlük tedavi için 4 –6 saatte bir tekrarlanabilir veya sabit bir infüzyon olarak (% 8-10 çözelti) uygulanabilir.

b) Rehidrasyondan sonra, ancak sıvı aşırı yüklenmediğinde, 5 ila 10 dakika içinde yavaşça 0.25-0.5 gr / kg IV’de mannitol verin; 30 -40 dakikalık aralıklarla toplam 1,5 gr / kg’a kadar tekrarlayın. ARF tedavisi için furosemid le birlikte kullanılabilir.

c) Dehidrasyonu olmayan hayvanlarda: 20-30 dakika içinde 0.5 gram / kg IV; eğer diürez 30 dakika içinde gerçekleştirilirse, 60-120 mg / kg / saat IV  veya 4 – 6 saatte bir tekrarlanan aralıklı boluslar olarak uygulanabilir. Mannitol dehidrasyonlu, hipervolemik veya anurik olan hastalarda kontrendikedir.

-Akut glokomun yardımcı tedavisi için:

a) Akut hastada ilk tercih edilen ilaç; 20-30 dakika içinde verilen 0.5-1 g / kg IV; 20-30 dakikada intra oculer basınç azalmaya başlar ve 4–6 saatlik bir etki süresi vardır. 2 gün boyunca her 12 saatte bir tekrarlanabilir.
Anterior üveitli hastalarda etkisi azalmıştır.

Artmış CSF basıncı / serebral ödemin yardımcı tedavisi için:

a) 20-40 dakika içinde 0.5 – 1.5 g / kg IV. Maksimum etki, uygulamadan 10-20 dakika sonra meydana gelir ve etkisi 2-5 saat sürer. Her 6-8 saatte klinik cevap ve kafa içi basınç takibine göre tekrarlanabilir. Hasta hipovolemik ise kullanmayın. Serum osmatik basıncı ve elektrolitleri izleyin.

c) Travmaya sekonder: 100 – 500 mg / kg yavaş IV, pozitif etki görülürse, her 2 saatte bir 3 doz tekrarlanabilir. Kristalloid infüzyon dehidrasyon veya hipovolemiyi önlemek için kullanılması gerekebilir. CSF’ı azaltmak için mannitolden önce 0.75 mg / kg’da furosemid uygulanabilir.